’’Habeenkii waa i saamalayl, aroortii waa i hurdo, galabtiina waa i baadi doon. Wakhtigu sibbiq iyo si aanan ogeyn ayuu igu dhaafa. Maalmaha iyo sannad kuna sidoo kale. Wax ii qorshaysan oo meel i yaala ma jiro aan ka ahayn inaan ahay qof mirqaan san’’ Waxa aan u tirinayaa midh midh. Markaan isla helo tirada ee ay dhawr boqol marayso ayuun baan dib haddana u soo bilaaba. Waxa aan ahay qof ayna cidna ka sarrayn intaan fadhiyo, qorshayaasha iyo waxyaabaha i dajisan ee aan ka shaqaynaayo dhammaantood waa hawl culus marka aan cirka maraayo. Habeenkii waa i saamalayl, aroortii waa i hurdo, galabtiina waa i baadi doon. Wakhtigu sibbiq iyo si aanan ogeyn ayuu igu dhaafa.
Maalmaha iyo sannad kuna sidoo kale. Wax ii xisaab san oo meel i yaala ma jiro aan ka ahayn inaan ahay qof mirqaan san! Galabtii inta aan soo maydho oo soo qadeeyo ayaan ka soo baxaa guri aanan war u hayn hawsha ka socota iyo waxa ka jira dhexdiisa toona. Haddii aanan u diyar garoobin inaan caawa cirka maro xataa qaar baaso ila soo doonta ma waayo. Maalinta aan shaxaadka waxba ku soo waayo, asxaabtayda ayuun baa iyaka oo yaacaya afka iga so geliya oo yidhaa kalay fadhiiso. Haddii aan asxaabtayda waxba ka waayanna kolaygu amaah ayuu igu siiyaa, illeen quud awliyo ayuu ahaa lamma waayi karaba. Markan daanka middig sidaas u dhigo ayaa lay bilaaba nolol ka duwan tii hore.
Nolol aad u macaan oo aan marmar is idhaa maad weligaaba tan iskaga dhex jirtid maxaa ka dhex saaraya. Biyaha, shaaha iyo sigaarka mar baan isla wadda helaa. Anoon kala dhinayn ayaan birkimo jiqlaystaa, haddaan helo heeso qaaci ah oo Maxamed Mooge, Axmed Cali Cigaal iyo Khadra Daahir ma seego ee waan soo dhawaystaa markaasay dhagtaydunna codadkooda jallaqsan si tolmoon u dhageysataa. Waxa igu dhibaato ah inaan u kaco xaajooyinkayga. Maalin walba dhacdooyinka igala kulmaa maaha qaar aan soo koobi karaayo way tiro bateen. Manta annoo la yaaban ayuun baa berritoole tu kale oo ka sii yaab badan arkaa. Marmar aad baa laygu khaakhayiraa oo kuwa i ag fadhiya iyo kuwa i garab maraayaba il qoodha lama seego oo si wanaagsan baan iskaga hubiyaa inay igu soo maqan yihiin iyo in kale. Gabalku markuu dummo, waan is goostaa oo wax badan iguma soo hadhaan. Bacda uu jaadku igu jiro ayaa i sanqata oo waan baallo daymoodaa, kacaa fadhistaa, kabaha xidhaa marna saaraa.
hebel la haddal iyo iska daa ayay naftu tidhaa haddana waan iska daaya illeen naf bac iyo mirqaan iskugu bireen ayaan ahaye. Fallaasad i hor taalay ayaan caawa oo dhan furkeedi baadi goobayaa. Kolba meel ayaan ka raadinaaya, intaas oo dhan gacanta ayaan ku daboolay oo i kululaatay… aaax…kululaa….iyo hiin faadh baa iga soo hadhay. Markaan ka quustay ayaan dib iskaga fadhiistay. Haddana markaan jaadkii dhammaystay ayaan is idhi kac oo bal kabaha xidho. Sharabaadkii ayaan mid waayay. Intaan isla hadlay ayaan idhi caawa ma kuwan kula fadhiyaa kugu soo maqan markiiba bac baan qaaday furkana waan tuuray.
Intaan arkay raggan agtayda fadhiya ee isla had hadlaaya ayaan kor u idhi…“Raggow ma innagaa iskulla nimaadna maad filimka i dhafisaan” Intay igu qosleen ayay igu yidhahdeen “Maxaa kaa khaldan caawa”. Markaan intaas maqlay ayaan caadi ku soo noqday… illeen furka fallaasada ee aan radinayaa jeebkayga sare ayuu ku jiraa, kaga sii daranta sharabaadka aan xidhanahay ayaan daydayaaya, illeen caaawa cirkaan maraayay horta! Hooyo way igala quusatay waanno iyo tilmaan.
Aabbo wuxuu ila soo gaadhay waar xataa bal guriga iskaga cun ha qarsan kolay wadigan cunaay’e. Aad baan u mirqaama oo markan kala daggo ayuun baan guriga imaada waayo waxa aan xasuustaa habeenkii igu horraysay oo ciid ahayd. Markaan mirqaamay ayaan guriga garacaay oo hooyo ayaa iga furtay, markaasay igu tidhi… Hooyo: Caawa xilligan halkeed ka timid? Intaan afka gacanta iska galiyay ayaan idhi… Anniga: Yaa soo qayilay! Anniga: I sheeg qofka kugu yidhi wuu soo qayilay!. Markaasay Hooyo igu tidhi… Hooyo: Waar Hooyo shaydaanka iska naar qayilaad kumaan waydinne. Waa dhibaatooyinka na kala haysta anniga iyo mirqaanka. Nolosha aad baan uga dhacsanahay, qoys iyo qaraaboba waan isku seegnay mirqaan kaas. Anniguna waa quud awliyo ee iska daaya ayaan ku leeyahay iyakunna maba arkayaan mirqaankan. Maalmaha qaar wan yara fikiraa oo waxa aan is idhaa maxa ku waalay ee aad la cunnaysaa uun caleentan cagaarka ah. Marmar waxa aan is idhaa malaha adiga iyo riyaha waxba idinma dhexeeyan aan ka ahayn qaab dhismeedkinna (Structure) oo kala duwan mooyane.
Nasiib wanaag, maalin ayaa a cibro iyo wax ku qaadasho i noqtay. Wiil yar oo qayrkay ah ayaan shaxaad is idhi oo aan la hadlay intuu iga qabtay telefoonkii ayuu igu yidhi ‘halkeen kugu imaada’ iyo kolayga hebel igu kaalay. Wuxuu i dareen siiyay waxa ay nolosha runta ahi tahay, waxay shaqadu tahay, waxay tahay cisiga iyo karaamadu. Waan xishooday sida uu wax igu sheegay. Intuu lacag jaad ka badan i sii guntay ayuu igu yidhi ‘sidaas ayaa inoo balan ah’. Markaan dul fadhiistay jaadkii ee aan cun is idhi uun baan haddalkiisi dib u xasuustaa oo lay soo hor marmariyaa… Jaadkan qayrkaa buu kaa reebay saaxiib……jaadkan qoyskiinni ayaad isku nacdeen….jaadkan…jaadkan… wuu kula hadhay. Kadib ayaan xisaab bilaabay oo buugga iyo qalinka soo qaatay. Min bilow ilaa dhammaad ayaan isku xisaabiyay. Illeen taajir baan noqon lahaa haddaan uruursan lahaa lacagtan! Gunaanadkii,
waan mirqaan sanahay maalin iyo habeen ah nolosha aad ku dhex jirto ma dhisayso. Dad badan ayaa noloshii kaga dhacay siday u lahaayen waan mirqaansanahay iyo caawa cirkaan maraaya ee ha iga jiidhin. Inaad is badh qabatid oo noloshaada toosisid waa hab wanaagsan oo kugu soo celinaaya noloshii caadiga ahayd. Waxaynnu ku sugan nahay wakhti iyo waayo jaadku biyo dhigay dhulkeenna oo dadkii wada cunnaayan dhammantood. Lacagta iyo kharashka aynu ku bixino maalin walba waa qayral macquul oo lama xisaabin karaayo. Haddii loo fikiri lahaa arrimaha bulshada ayaa wax badan lagaga qaban lahaa. Illlahay waxa aan ka baryaaya inuu daawo waafi ah innaga siiyo mirqaankaas aan habeennimo dhaafsiisnayn,aamiin
Qalinkii Abdirahim Daahir Gurijoog
