Intii ay dhiganeysay dugsiga hoose/dhexe iyo sare, gabadha magaceeda yahay Holly (ma ahan magaceeda runta ah), ayaa waxa ay faallo ka bixisay isir nacaybkii ay ku sameysay ardaydii madowga ahaa ee ay isku fasalka ahaayeen.
“Waxaan xasuustaa in aan u maleynayay wax lagu maadeysto oo weliba aan degganaan u isticmaali jiray,” gabadhan 22 sano jirka ah ayaa sidaasi u sheegtay Radio 1 Newsbeat.
Kadib markii ay dadka u sheegeen, in cusurimada ay ahayd wax aan sax ahayn xitaa Holly, waa ay sii wadday hayb-soocii ay sameyneysa.
Dhimashadii George Floyd ee Mareykanka iyo Dibadbaxyadii ‘Black Lives Matter’ ee dunida oo dhan ka dhacay, ayaa ku qasbay dadka qaar, sida Holly, in ay ka hor imaadaan midab-takoorkii ay horey u sameyn jireen oo ay isku dayaan in ay wax ka beddelaan.
“Waxaan raaligelin ka bixiyay dhaqamadii cunsurinimo ee aan sameynayay markii aan yaraa,” ayay ku dartay.
‘Waxa aan sameeyay waa wax aad u qaldan’
Holly waxay aaminsan tahay in mid ka mid ah sababaha dhaqankeeda ay tahay saameynta qoyskeeda iyo saaxiibbadii ay isla soo koreen.
“Waxaan dhigtay iskuulo badan oo arday caddaan ah ay u badan yihiin, runtiina si fiican ugama helin dadka asal ahaan jinsiyadaha kale ka soo jeeda.”
Kooxo ay ka tirsaneyd Holly, haddii ay cunsurimo kula kici lahaayeen ardayda fasalka la dhigata, waxay iyadana isku dayi lahayd in ay la qabsato.
Waxay intaa raacisay, in qoyskeeda waxa ay midab kala sooca ka aaminsan yihiin ay saameyn ku yeesheen fekerkeeda.
“Waxay leeyihiin aragtiyo ku xooggan dadka caddaanka. Waxaan u maleynayaa in ay rumeysan yihiin, in dadka madow ay isku dayayaan inay iyaga ka sarreeyaan, halkii ay la mid noqon lahaayeen dadka caddaanka ah.”
Laakiin, Holly, ayaa aqbashay in ugu dambeyntii, ay iyadu mas’uul ka tahay ficilladi ay sameysay.
“Si kataba ha ahaatee, waan ogahay, waxa aan sameeyay in ay khalad yihiin.”
Joe (ma ahan magaciisa saxda ah), ayaa sidoo kale waxa uu rumeysan yahay in saameynta ku xeeran ay raad ku yeesheen dhaqamadiisa xilliga Iskuulka uu dhiganayay.
“Ma dareemayo in gurigeygu uu ahaa goob uu naceyb ka buuxo. Laakiin run ahaantii waan maqli lahaa ereyga Nigger hadda iyo ka dib ba, “ayuu u sheegay Newsbeat.
Markii uu soo weynaaday, Joe, ayaa ku daysaday walaalihiis marka ay waxyaabo cunsurimo ah sameynayeen.
“Marka aad dib u milicsado, runtii wax wanaagsan ilama aha inaan iraahdo waxyaabihii aan sameeyay.”
Joe wuxuu lahaa “saaxiibbo midabkoodu aan madow ahayn” – wuxuu u maleynayay in ay ahayd “wax uu xaq u leeyahay” Inuu isticmaalo erayo cunsurimo ah sida Nigger.
Wuxuu dhageystay heeso ay ku jiraan erayga, mana arki karin wax ka qaldanaa”.
“Waxaan si aan kala sooc lahayn u adeegsaday jumlado ay ku jiraan erayo la mid ah erayga Nigger, mana jirin welwel aan ka qabay, waxa dadka igu hareereysan ay ka fekeri karaan.
“Waxaan xitaa isticmaalka erayadaas ku waayay saaxiibkey, sidaas oo ay tahayna weli dib uma eegin arinta.”
‘Fahamka dhaqan’
Owen Jones, waa agaasimaha waxbarashada kooxda u ololeysa, Rajee ee Ha Nicin, wuxuuna sheegay in aqoon la’aan ay ka jirto asalka ereyga.
“Haddii qof walba la siiyo faham sax ah oo ku saabsan macnaha guud, xariirada lala yeesho ganacsiga adduunka, waxay fahmi lahaayeen farqiga u dhexeeya dhageysiga muusikada iyo ku celcelinta ereyga.”
“Waxay leedahay faham dhaqameed taas oo meeshaba ka maqan.”
‘Waxaan qirayaa inaan wax halleeyay’
Isbedelka Holly ee dhanka aragtida ayaa timid markii ay bedeshay bulshada ku hareereysan oo ay ku biirtay kaniisad, halkaasi oo ay waqti badan kula qaadatay dad ka soo jeeda qowmiyadaha madow.
Marka loo eego Joe, waa ay ka yara duwan tahay.
Aragtidiisa haatan, ayaa timid shan sano ka hor markii uu qof baray wax ku saabsan aragtiyo xeeladeysan microaggressions – laakiin ficillo xun leh oo loo wajahay dadka laga tirada badan yahay oo xoojin kara fikradaha qalloocan.
Holly iyo Joe, ayaa labaduba waxay ku amaanayaan dhaqdhaqaaqa Black Lives Matter, in ay si qoto dheer u fikiraan.
Holly, ayaa raali gelin ka bixisay dhaqankeedii hore, waxayna sheegtey in ay ka shaqeyneyso sidii ay nafteeda wax badan uga bari lahayd taariikhda dadka madow.
“Qof walbo waa uu ku farxay inaan raali gelin ka bixiyay, oo aan qirtay waxii aan sameeyay in ay wax qaldan ahaayeen” ayay tiri.
Joe, ayaa qiray, in mudaaharaadyada ay ka dhigeen inuu doonayo inuu “hagaajiyo xanuunka uu dhaliyay”.
“Waan qirayaa in aan khaldamay, sidaa darteed waan ogahay in ay sax tahay in waan ka xumahay aan dhaho, dadkii aan dhaawacay markii aan yaraa,” ayuu ku daray.
‘Kuma filna in rajo laga qabo oo keliya, iyo in maya la yiraahdo midab takoorka’
Holly iyo Joe, ayaa sheegay in ay taageerayaan dagaalka ka dhanka ah cunsurinimada.
Joe, ayaa ka qeybgalay mudaaharaadyadii halku-dhoggoodu uu ahaa ‘Black Lives Matter’ ee dhowaan ka dhacay UK, wuxuuna qorsheynayaa inuu waxbadan ka sii socdaan.
Hadda wuxuu u shaqeeyaa koox dhiirrigelisa sinnaanta waxbarashada. Wuxuu sheegay inay muhiim tahay in carruurta loo sheego markii ay kala qeybsamaan.
“Haddii ay yiraahdaan wax aysan aheyn – sida erayga Nigger oo hees ku jirta – annaga ayey nagu xiran tahay inaan sharraxno sababta taasi u fiicneyn.”
“Waxaan la wadaagey xiriiriyeyaal saxiixey codsiyo, waxaana isku dayay inaan dadka ka caawiyo sidii ay wax u bari lahaayeen,” ayay tiri Holly.
Taasi waxaa ku jira qoyskeeda, oo ku adkeystay “maxaa yeelay kaliya waxay arkaan waxa lagu muujiyey warbaahinta ay daawadaan”.
Owen, ayaa oggolaaday, wuxuuna ku micneeyay in looga hortagayo midab takoorka dadka da’da ah, waxaa muhiim ah in “laga saaro caruurta dhaqankooda” – Taasoo ah waxa beddelay aragtida Holly.
Gobollada aan lahayn kala duwanaansho badan, ayuu soo jeediyay in carruurta la geeyo goobaha ay ku noolyihiin jinsiyadaha isku dhafan “si ay ugu muujiyaan dadka in ay is waayaan isla markaana cabsida ay ka qabaan inay maqlaan wax aan run ahayd”.
“Waxyaabahan ayaa la soo maray boqollaal sano. Annagu kuma dhalan cunsurinimo laakiin waxaan awood u leenahay inaan wax cunsuriyeyno,” ayuu raaciyay.
“Waana fududdahay in lagugu beero waxyaabo aan micno lahayn, haddii aadan lahayn wadahadalladan xilliga ay da’daadu yar tahay. Kuma filna in rajo laga qabo oo keliya in la yiraahdo, ma dooneyno cunsuriyad.”
