Qaybtii 2aad:
Waxaanu qaybtii hore ku soo qaadanay xafiiltankii siyaasadeed ee soo taxnaa 1960 illaa 1984 kii, waxa waxaanu ka sii bilaabayna 1990 illaa imika dagaalka qabow ee ka dhex socda labadda siyaasi ee labadaasi deegaan oo maamulka Soomaalidda isku haysta, iyado qolo waliba doonayso inay iyagu soomaalida maamulaan.
Toban sanno ayey ku qaadatay inay xorayso goboladda waqooyi Jabhadii SNM, waxaanay dabayaaqadii 1989 jabhad ay hubaysay oo uu hogaaminayo Gen:Caydiid oo hub iyo saanad militariba la siiyey loo direy koonfurta Soomaaliya si Siyaad Bare Muqdisha looga saaro, maadaama oo wixii hub iyo ciidan jirey loo soo direy gobolada Waqooyi gaar ahaan Hargeysa iyo Burco, taas ayaa keentay in Caydiid ciidankiisii si fudud u galaan Muqdisho, nasiib daro markii uu Siyaad Bare ka saaray waxa isna dagaal kale la gallay Cali Mahdi oo isku magacaabay inuu yahay madaxweynaha Soomaaliya, is maandhaafkii ka dhacay labadda shakhsi ayaa keentay burburka Muqdisho, waayo Siyaad Bare Muqdisho wuxuu ka baxay iyadoon Muqdishi camiran tahay, maxa yeelay Siyaad Bare muu lahayn awood uu iskaga difaaco jabhaddan Caydiid, maadaama oo ciidankiisii sida gaarka ah u tobabarnaa ee madaxtooyada ilaalin jirtay uu soo kaxaystay Cabdicasiis Cali Bare si uu gobolada waqooyi uga saaro Jabhadii soo gashay, Cabdicasiis wuxuu watay ciidan dhisan oo hubkooda iyo cuntadooduba sita, waxaanay ahaayeen ciidankii sida xarakadda lahayd ula dagaalamay SNM, kuwaas oo xoogagii SNM dib uga saaray magaalooyinkii ay haysteen kuna celiyey xadka.
Cabdicasiis Cali Bare waa ninka kaliya ee SNM ku amaanaan inuu si fiican ula dagaalamay, waayo isagu wax dhibaato ah uma gaysan maatidda iyo caruurta kaliya wuxuu la dagaalameyey ninka qoriga sita ee ay is hayaan.
Cabdicasiis Cali Bare oo ay walaalo ahaayeen Siyaad Bare isagoo dagaalkii waqooyiga ku jira ayaa loo sheegay in dagaal kale ka qarxay Muqdisho dhexdeedda, taas ayaa keentay inuu dib ugu noqdo Muqdisho si uu madaxtooyada iyo caasimadda u difaaco.
Dagaalkaasi uu Caydiid ka bilaabay Muqdisho waxay guushii u fududaysay SNM inay la wareegaan gobolada waqooyi, 1991- kii ayey SNM taladii ku wareejisay odayaashii goboladan, taasina waxay keentay in dib loo soo celiyo xoriyadii lixdankii luntay ka dib markii Cali Mahdi ku dhowaaqay dawlad aanu cid kala tashan oo uu madaxweyne u yahay, bishii May,18 1991 kii ayaa lagu dhowaaqay in Somaliland ka go’day Soomaaliya inteedda kale.
Toddobo sanno ka dib Cabdilaahi Yuusuf waxa uu aasaay maamul goboleedka Puntland oo labaatankii sanadood ee u dambeeyey nabad ahayd, taasina waxay kuu cadaynaysa in loolanka Hargeysa iyo Garoowe iskaga midka yahay xukun jacaylka iyo inay jecel yihiin inay iyagu taliyaan, waxaana tusaale kugu filan inay yihiin labadii jabhadood ee u horeeyey ee dibada u baxay si ay Soomaaliya u maamulaan, inay deegaanadoodii dawlado u sameeyaan iyo inay deegaanadoodii nabad ka dhigtaan, Somaliland iyadu waxay raadinaysa Ictiraaf, halka Puntland maamulkaasi ku raadinayso sidii Soomaaliyada kale madax uga noqon lahayd iyadoo maamulkeeda usii dhexmaraysa, waxaana jidkaasi u furey Cabdilaahi Yuusuf oo markii uu maamulkiisa ka dalacay madaxweyne ka noqday Soomaaliya .
Haddaba, Siyaasiga Puntland isagu ma jecla in Somaliland dib ula midowda Soomaaliya, mana jecla in dal gaar ah loo aqoonsado balse waxay jecel yihiin inay meel dhexe uun la laalaado Somaliland kana go’in kuna biirin.
FG: Hargeysa markaan leeyahay waxaan u jeedda dadka ka soo jeeda Hargeysa, Berbera iyo Burco, marka Garoowe leeyahay waxaan u jeedda dadka ka soo jeedda Boosaaso iyo Garoowe, waxaana diidayey in aan carabka ku balaadhiyo magac reereed, waxaana xushay in aan magaalooyin ku tilmaamo.
W/Q:-Barkhad Ladiif.
