Qaar ka mid ah bukaanada cudurka Covid-19 ayaa laga helay calaamado kale oo aan aheyn kuwii hore loo ogaa. Waxaa ka mid ah finan ka soo daadanaya jirka, sida lagu xusay daraasad ay sameeyeen dhakhaatiir reer Spain ah.
Waxaana finanka lagu arkay bukaannada dhallinyarada ah, waana xanuun dhowr maalmood haynaya.
Sidoo kale, finanka waxay ka soo baxaan dadka uu ka dhacay fayraska, waxaana ka mid ah Busbus.
Cilmi baarayaasha waxay sheegeen in la yaab ay tahay in bukaannada Covid-19 lagu arko finan kala duwan oo jirkooda ka soo baxa, mana ahan calaamadaha hadda la xaqiijiyay ee cudurka.
Waxaa sidoo kale jira warar ah in bukaannada qaar cagahooda lagu arkay finan xilli aysan jirin astaamo kale oo ka soo muuqday oo la xiriira fayraska corona.
Ninka hogaaminaya daraasadda oo lagu magacaabo Dr Ignacio Garcia-Doval wuxuu sheegay in nadir ay tahay in bukaannada lagu arko finin kala duwan isla markaan ay soo ifbaxayaan xilliyadan dambe ee uu qofka la daalacayo cudurka.
“Waxay astaamahan soo bixi karaan xilli dambe kaddib marka uu cudurka asiibo neef mareenka… ma wanaagsano in bukaanada laga baaro”
Dhamaan bukaannada daraasaadda lagu sameeyay waxay jiifeen isbitaallo waxayna la daalaa dhacayeen xannuuno dhanka neef mareenka ah.
Waxaa cilmi baarista lagu daabacay Jornaalka laga leeyahay Britain ee ka hadlo cuduradda ku dhaca maqaarka.
Dhamaan dhakhaatiirka ku takhasusay cudurrada maqaarka ee ka howlgala Spain waxaa laga codsaday inay soo bandhigaan macluumaadka bukaannada Covid-19 ee jirkooda lagu arkay finanka, labadii toddobaad ee la soo dhaafay, waxaana la ogaaday in bukaannadaas ay gaarayeen 375 qof.
Shanta nooc ee finanka ah:
1.Finan lagu arkay cagaha iyo gacmaha bukaanka – waa kuwo horseedayo xannuun daran, waxayna ka soo bexeen bukaanada dhalinyarada ah. Waxaa lala xiriirinayaa caabuq fudud, kiisaskanna boqolkiiba waa 19%.
2.Faafidda firiiric yar-yar oo cuncun leh – waxaa lagu arkaa Dhuunta, lugaha illaa idimada, waxaa laga helay bukaannada da’ dhexaadka ah. Muddo 10 maalmood ah ayuu jirka ku neganayaa, wuxuu soo muuqanayaa ka hor inta aysan soo shaac bixin astaamaha kale ee cudurka, kiisaska laga helayna boqolkiiba waa 9%.
3.Finan huruud u eg ama kuwo cad oo xannuun badan – waxay ku faafaan jirka mararka qaarna waxaa lagu arkaa gacanta, kiisaskan boqolkiiba waa 19%.
4.Finan yar yar oo casaan ah – kiisaskan dadka lagu arkay waxay gaarayaan boqolkiiba 47%. Waa xanuun sii jiraya illaa 7 maalmood.
5.Maqaarka bukaanka waxaa ka soo baxaya finan casaan ah ama buluug ah, waana astaan muujineysa wareegga dhiigga oo hooseeya, waxaana lagu arkay bukaanada da’da ah, kiisaskan boqolkiiba waa 6%.
Cilmi baarayaasha waxay carabka ku adkeeyeen in finanka ay ka dhasheen waxyaabo kale ayna adag tahay in la xaqiijiyo iyadoo aan loo marin dhakhtar.
“Muhiimadda aan u sameynay ma ahan oo kaliya in dadka aan ka caawinno in ay is baaraan oo kaliya balse waxaan ka caawineynaa in si qoto dheer loo fahmo sida caabuqa uu saameyn ugu yeelan karo dadka,” waxaa sidaas tiri Dr Ruth Murphy, oo ah madaxa ururada dhakhaatiirta ku takhasustay cudurrada maqaarka ee Britain.
Dr Michael oo ah Madaxa Jaamacadda wuxuu sheegay in finanka ay ka dhashaan cudurrada sababa fayraska sida oof-wareenka.
Akadeemiyadda Mareykanka ee qaabilsan cudurada maqaarka waxay uruurineysaa macluumaadka ku saabsan finanka lagu arkay bukaannada uu ku dhacay cudurka ee dalkaas.
